Aviso Aviso
Koronabirusari aurre egiteko pixkanaka hartzen ari diren neurriak direla eta, programatutako ekintza eta jarduera asko aldatu edo bertan behera uzten ari dira. Beraz, atarian argitaratutako edozein eduki egiaztatzea gomendatzen dugu.
KoronabirusaNafarroa-ri buruzko azken berriak jarrai ditzakezu web atari honetan: http://koronabirusa.nafarroa.eus
Ikusi eta egin

Ziudadela

Camino de Santiago Iristeko moduan
Parkeak eta lorategiak

Multimedia

Ziudadela - Ziudadela
icono pie de fotoZiudadela
Ziudadela - Ciudadela
icono pie de fotoCiudadela
Ziudadela - Ciudadela
icono pie de fotoCiudadela
Ziudadela - Ciudadela
icono pie de fotoCiudadela
Argazki guztiak ikusi

Eguraldia
Ziudadela
Inguruan duen Gaztelugibelarekin batera, Iruñeko birika berde handia da Ziudadela. 280.000 metro koadroko esparrua da, eta hango pabilioiak, lubanarroak, bastioiak, errebelinak, gotorlekuak, bigarren mailako eraikinak eta glaziak aisialdi, kirol eta kulturarako eremu publikoak dira. Ziudadela, Iruñeko mugarri nagusietako bat da hirigintzan. Gainera, adituen esanetan, Espainiako Errenazimenduak arkitektura militarrean utzi duen adibiderik hoberena izateaz gainera, sekulan Europan eraikitako defentsa-multzorik nabarmenetakoa da.
Ziudadela sortu zen, Iruña etsaiengandik babesteko. Zehazki, Felipe II.a erregeak eraikiarazi zuen 1571n, frantses armadaren etengabeko erasoei aurre egiteko. Jatorrizko egituraren arabera, pentagono erregularra zen eta bastioi bana zuen angelu bakoitzean, guztira bost bastioi. Hiriko Lehen Zabalgunea eraikitzearekin batera, ordea, bi eraitsi zituzten. San Anton bastioiaren hondakinak lur azalera atera ziren Baluarte, Nafarroako Biltzar Jauregia eta Auditorioa, eraiki zenean. Izan ere, eraikinaren diseinuan integratu ziren hondakin horiek.

Bisitatu Ziudadela ederra. Sartu hara Armada etorbidetik edo Gaztelugibeletik.

Italiako Giacomo Pelearo, "el Fratín", ingeniari militarra izan zen defentsa-sistema sofistikatu horren egilea, eta garai hartako modari jarraiki eraiki zuen. Urte haietan ere antzeko eraikuntza zegoen Belgikako Anberes hirian. Gero, XVIII. mendean, barrutiaren inguruan kontraguardiak, bide estaliak, ilargierdiak eta malkarrak eraiki ziren. Espetxea ere izan zen eta tartean izen handiko jendea egon zen giltzapeturik, Urkixo ministroa eta Floridablanca kondea bezala.

Behin, baizik ez zuten hartu Ziudadela. 1808an izan zen. Elurte handia zegoenez, bi bandoak elur bolak elkarri botatzen hasi eta, nahasmendu horretan, armada frantziarrak Ziudadela hartzea lortu zuen.

XX. mendean, 1964an, Iruñeko Udalari eman zioten Iruñeko Ziudadela. Udalak esparrua egokitu zuen erabilpen publikoko ingurunea izan zedin. Jendetza handia biltzen duten hainbat ekitaldiren agertokia da, sanferminetako gauetan jaurtikitzen diren su artifizialena, besteak beste.

Utz ditzagun, ordea, iraganeko kontuak. 1964an, Armadak Iruñeko Udalaren esku utzi zuen Ziudadela. Udala gotorlekua moldatzeaz arduratu zen, bestelako erabilera emateko. Gaur egun, milaka auzokidek gozatzen dute eta horiekin batera bisitariek ere bai.

Gainerakoan, nonahi daude pabilioiak, lubanarroak, bastioiak, rebellinak eta glaziak. Oinezkoendako soilik den parke publiko ederra osatzen dute gaur egun. Behar bezala horniturik dago: bidexka ugari, erdiko plaza txikia iturria eta guzti, hogeita hamarren bat zuhaitz espezie, eskultore ospetsu batzuen hainbat obra (Jorge Oteiza —bisitatu bere museo-etxea Altzuzan, Iruñetik 8 kilometrora—, Néstor Basterretxea, Vicente Larrea, Alberto Eslava...) eta haurrentzako aisia eremua. Bestalde, Haize-Arrosaren bi irudi daude esparruan.

Ziudadelan sartzeko, bost ate daude. Puerta del Socorro izenekoa eta Armada etorbidean dagoen sarrera nagusia dira erabilienak. Gaztelugibelean dago lehenbizikoa, lubanarroen gaineko zubia zeharkaturik (bere garaian zubi altxagarria izan zen) Bigarrena nabarmentzen da Errenazimenduko soiltasuna agertzen duelako.

Horrez gain, lubanarroetan doako pilotaleku publikoa ere badago, eta Haize-Arrosaren bi irudi ere bai.

Ziudadela egunez dago zabalik. Lubanarroetan ez da mugarik ordutegiari dagokionez, baina gomendagarria da haietan gauez ez ibiltzea.

Kokapena

Oharrak

  • Espacio Wi-Fi: acceso a internet gratuito.

Ordutegi, data eta prezio orientagarriak. Entitate arduradunarekin baieztatzea aholkatzen da

Inprimatzeko fitxa

Informazio praktikoa

  • Herria PAMPLONA
  • Zonaldea Iruñerria
  • Helbidea Avenida del Ejército
  • Esteka interesgarriak